Instytut Sztuki Wyspa zaprasza na Obóz Solidarność.

„Solidarność“ i sprowokowane przez nią wydarzenia są już historią. Prezydencja Polski w Unii Europejskiej to znakomita okazja, żeby przyjrzeć się, czym jest dzisiaj idea Solidarności w Europie: jak hasło i idący za nim ruch odmieniły europejską wrażliwość, na ile przetrwały tamte wartości, a na ile uległy przemiałowi konsumpcji, mechanizmów gospodarki wolnorynkowej, narastającej materializacji życia i chciwości. Projekt organizowany przez Instytut Sztuk Wyspa daje szansę na krytyczne zastanowienie się nad przyszłością solidarności i tym, jakie nowe znaczenia i zjawiska mogą się z nią wiązać. Czy uda się odmłodzić tę ideę, czy stanie się ona nieuchronnie emblematem starzejącej się Europy, w której solidarność będzie polegała jedynie na obronie kosztownych przywilejów ludzi starych? Czy Europę stać na solidarność z nielegalnymi emigrantami, czy pozostaje jej tylko coraz mocniejsza obrona granic przed ich przenikaniem? Czy solidarność w ogóle jest żywą ideą europejskiej konstytucji cywilizacyjnej, czy tylko emblematem, za którym łatwo ukryć cyniczne interesy?

Obóz Solidarność (Solidarność Camp) to projekt przygotowywany we współpracy pomiędzy Nowym Teatrem w Warszawie i Instytutem Sztuki Wyspa/Fundacją Wyspa Progress w Gdańsku. Przedmioty gotowe ze Stoczni Gdańskiej wybrane przez artystę Grzegorza Klamana i poddane modyfikacji we współpracy ze stoczniowcami ruszają w trasę, a ich banalność i zarazem legendarność, dziwnie ze sobą powiązane, opuszczają bezpośredni kontekst i wywożą stoczniowy mit daleko od miejsca powstania, poddając go krytycznej dyskusji.
Przygotowana przez Grzegorza Klamana przestrzeń artystyczna składa się ze stalowych domków przez lata budowanych w Stoczni Gdańskiej przez robotników, w celu wydzielenia przestrzeni prywatnej z przestrzeni produkcji. Surowe warunki pracy, hałas, zimno i pył motywowały stoczniowców do samoorganizacji, a jednocześnie tworzyły potrzebę przestrzeni intymnej i zindywidualizowanej. To tu się spotykali na przerwach, aby napić się kawy, zjeść śniadanie, odpocząć i czasem konspirować. Przywilej tej przestrzeni - skromnego obszaru bezpieczeństwa i prywatności był przez lata szanowaną tradycją, choć status domków nie był na terenie zakładu oczywisty. Obecnie zezłomowane na placu czekają na wysyłkę do huty aby na zawsze zniknąć z pejzażu Stoczni Gdańskiej.

Obóz Solidarność proponuje nam wioskę takich domków, które najpierw przejdą modyfikację we współpracy między artystą a stoczniowcami na miejscu w Gdańsku, tak, aby ich wymiary zostały dopasowane do przepisów transportowych Unii Europejskiej. Domki będą każdorazowo instalowane do miejsca by utworzyć nowy Obóz Solidarność, a ich otoczenie ulega będzie lokalnym modyfikacjom we współpracy z różnymi artystami. Obóz rozbijany będzie na ok. 5-8 dni w każdym mieście. W jego skład wchodzić będzie 5 adaptowanych budek stoczniowych. Domki i ich otoczenie będą miejscem interwencji artystów, performerów, aktorów i intelektualistów. Każda stacja na trasie tego mobilnego obozu to szansa spotkania lokalnych uczestników. Obóz to miejsce instalacji wizualnych, projekcji, spotkań i debat, miejsce prezentacji i interwencji politycznej. Ale przyjmie też sekrety, gry w chowanego, konspiracje, czytanie, wspólne przebywanie, posilanie się.

Każdy z domków będzie miał przypisaną oddzielną funkcję. W jednym z nich Grzegorz Klaman przygotuje pracę mulitmedialną o kontekście politycznym, społecznym i historycznym domków robotniczych, które złożą się na instalację obozu. Dzięki aplikacji na smartfonach w mulitimedialny i interaktywny sposób poprowadzi przez Obóz Solidarność. Drugi domek stanie się przestrzenią dla instalacji Marka Sobczyka Soliterność – wypełnionej plastikowymi płytami wymalowanymi w symbole i ikony narodowe, połączonej z projekcją filmu poświęconego zdradzie ideału rewolucyjnego. Trzeci domek będzie miejscem działań polskich artystów rezydujących w miastach, do których zawita projekt: Zorka Wollny w Gdańsku, Robert Kuśmirowski w Kijowie, Roman Dziadkiewicz w Brukseli, Elżbieta Jabłońska w Madrycie I Łukasz Surowiec w Warszawie. Czwarty domek jest mediateką służącą jako przestrzeń zmieniających się projekcji dźwiękowych i wideo, a piąty czytelnią książek o tematyce powiązanej z projektem oraz biorącym w nich udział osobami i organizacjami.

W poszczególnych odsłonach Obozu Solidarność bardzo ważną rolę odegra wykład inauguracyjny. Do jego wygłoszenia zapraszamy najwybitniejsze osoby współczesnego życia intelektualnego, których myśl związana jest z dzisiejszą sytuacją idei Solidarności.

Część programu Obozu Solidarność wypełnią też czytania nowej polskiej dramaturgii, która wyjątkowo dobrze odzwierciedla proces zmian, jakie przeszła Polska w drodze od Solidarności do Unii Europejskiej. Wybrane zostały trzy teksty:

Bożeny Umińskiej - Keff „Utwór o Matce i Ojczyźnie” (czytanie w Brukseli)
Pawła Demirskiego „Brylanty to węgiel, który wziął się do roboty" (czytanie w Kijowie)
Julii Holewińskiej „Ciała obce" (czytanie w Madrycie)

W sumie tworzą one wyrazisty obraz przemiany ustrojowej z perspektywy pokolenia, które jej nie kreowało, tylko niejako zastało, pokolenia wrzuconego w “nowy wspaniały świat” i usiłującego odczytać wstecz i opisać to, co zaszło. Ciekawe są różne punkty widzenia: wykluczenie ekonomiczne, cielesne, mentalne opisane przez trójkę autorów.

W każdej lokalizacji odbywać się także będą koncerty i sety DJ’skie, przygotowane we współpracy z polskimi muzykami.

Obóz można odwiedzać od 26 do 31 sierpnia na terenach dawnej Stoczni Gdańskiej, od 7 do 11 września w Kijowie, od 23 września do 1 października w Brukseli i od 11 do 20 października w Madrycie.